Grantiau a budd-daliadau i’ch helpu chi i dalu eich biliau ynni

Siaradwch â chynghorydd ynni

Ffoniwch ein llinell gymorth defnyddwyr ar 0808 223 1133.

Relay UK - os na allwch glywed neu siarad ar y ffôn, gallwch deipio'r hyn rydych am ei ddweud: 18001 yna 0808 223 1133

Gallwch ddefnyddio Relay UK gydag ap neu ffôn testun. Nid oes tâl ychwanegol i'w ddefnyddio. Dysgwch sut i ddefnyddio Relay UK ar wefan Relay UK.

Mae'r llinellau ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener, 9am i 5pm. Mae llinellau ar gau ar wyliau banc.

I gysylltu â chynghorydd sy’n siarad Cymraeg: 0808 223 1144

Bydd cynghorydd yn ateb eich galwad cyn gynted â phosibl, fel arfer o fewn ychydig funudau. Unwaith y byddwch yn siarad â chynghorydd, dylai eich galwad gymryd 8 i 10 munud ar gyfartaledd.

Mae galwadau o ffonau symudol a llinellau tir am ddim.

Gwiriwch y gwahanol ffyrdd o gysylltu â llinell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth.

Efallai y gallwch gael help os ydych chi’n cael trafferth fforddio eich biliau ynni neu ychwanegu arian at eich mesurydd talu ymlaen llaw. Mae'r cymorth a gewch yn dibynnu ar y canlynol:

• sut rydych chi’n talu am eich ynni

• y math o ynni a ddefnyddiwch

• os ydych yn hawlio budd-daliadau

Gwirio a oes sgam ynni ar waith

Mae rhai sgamwyr yn esgus eu bod yn gweithio i gwmnïau ynni i gael eich gwybodaeth bersonol.

Os ydych chi’n meddwl y gallai rhywbeth fod yn sgam:

• peidiwch â rhannu unrhyw wybodaeth bersonol na’ch manylion banc

• peidiwch â defnyddio unrhyw fanylion cyswllt o’r sgâm posibl

Gallwch wirio a yw rhywbeth yn sgam.

Pam y gallai eich biliau newid ar ôl 1 Gorffennaf

Ar ôl 1 Gorffennaf 2023, ni fydd y Gwarant Pris Ynni yn berthnasol i’r rhan fwyaf o dariffau. Y rheswm am hyn yw y bydd y ‘Cap Prisiau Ynni’ yn rhatach.

Gwiriwch sut gallai eich biliau newid ar ôl 1 Gorffennaf 2023.

Cael help gan y Gronfa Cymorth Dewisol

Efallai y gallwch gael grant gan Lywodraeth Cymru i helpu i dalu am yr ynni rydych chi’n ei ddefnyddio. Gelwir hyn yn 'Dal Cymorth Brys'.

Bydd yn rhaid i chi ddangos bod angen yr arian arnoch ar frys - mae hyn yn golygu os na chewch chi help, bydd yn cael effaith ddifrifol arnoch chi neu ar eich teulu. Does dim rhaid i chi fod yn cael budd-daliadau i wneud cais.

Os ydych chi’n defnyddio nwy neu drydan o’r prif gyflenwad

Dim ond os yw un o’r canlynol yn berthnasol y gallwch wneud cais am grant:

• does gennych chi ddim arian i dalu am hanfodion fel bwyd, nwy a thrydan

• rydych chi wedi colli eich swydd

• rydych wedi gwneud cais am fudd-daliadau ac yn aros i'ch taliadau ddechrau

Gwiriwch wefan Llywodraeth Cymru i weld sut mae gwneud cais i’r Gronfa Cymorth Dewisol.

Os ydych chi’n defnyddio tanwyddau amgen

Os nad ydych yn defnyddio nwy neu drydan o’r prif gyflenwad, efallai y gallwch gael help i brynu tanwydd amgen, megis nwy petrolewm hylifedig (LPG) neu olew ar gyfer tanc.

Gwiriwch i weld sut mae gwneud cais am gymorth gan y Gronfa Cymorth Dewisol ar gyfer tanwyddau amgen.

Gwiriwch a allwch chi gael taleb tanwydd

Os na allwch fforddio ychwanegu at eich mesurydd talu ymlaen llaw, efallai y gallwch gael taleb tanwydd.

Byddwch yn cael y daleb ar ffurf cod mewn llythyr, neges destun neu e-bost.

Gallwch ddefnyddio’r cod i ychwanegu credyd at eich cerdyn nwy neu’ch allwedd drydan. Os nad oes gennych un o'r rhain, cysylltwch â'ch cyflenwr i gael un.

Efallai y gall eich cyngor lleol eich helpu i gael taleb tanwydd - chwiliwch am eich cyngor lleol ar GOV.UK. Os ydych chi’n dal yn ansicr a allwch chi gael taleb, gofynnwch am help gan gynghorydd.

Gallwch ddefnyddio taleb tanwydd:

• mewn siop sydd wedi cofrestru ar gyfer PayPoint - dewch o hyd i siop yn eich ardal chi ar wefan PayPoint

• mewn Swyddfa'r Post neu siop sydd wedi cofrestru ar gyfer Payzone - dewch o hyd i Swyddfa'r Post neu siop yn eich ardal chi ar wefan Payzone

I ddefnyddio eich taleb, bydd angen i chi gymryd:

• y cod a’r cyfarwyddiadau

• rhyw fath o ID - er enghraifft, eich pasbort neu fil gyda'ch enw a'ch cyfeiriad

Os oes gennych chi fesurydd talu ymlaen llaw clyfar, gallwch hefyd ychwanegu’r credyd taleb tanwydd at eich cyfrif ar-lein. I wneud hyn, dilynwch y cyfarwyddiadau ar eich taleb.

Edrychwch ar eich taleb tanwydd i weld pryd mae’n dod i ben. Efallai y bydd yn rhaid i chi ei ddefnyddio o fewn 15 diwrnod.

Os ydych chi'n cael trafferth defnyddio'ch taleb, cysylltwch â'r sefydliad a'i rhoddodd i chi - dylech allu dod o hyd i'w manylion cyswllt ar y cyfarwyddiadau.

Os nad ydych yn defnyddio nwy neu drydan i wresogi eich cartref

Os na allwch fforddio prynu tanwydd, efallai y gallwch gael cymorth ariannol. Efallai y byddwch chi hefyd yn gymwys os:

• ydych yn dibynnu ar olew, nwy petrolewm hylifedig (LPG), glo neu bren fel eich prif ffynhonnell wresogi

• nad ydych ar y grid nwy

Bydd angen i chi ddangos na allwch wresogi eich cartref oherwydd na allwch fforddio prynu tanwydd - neu efallai na fyddwch yn gallu ei fforddio'n fuan.

Siaradwch â chynghorydd os oes angen help arnoch. Bydd angen i’ch canolfan Cyngor ar Bopeth lleol wneud cais ar eich rhan.

Gwiriwch i weld pa gymorth arall allwch chi ei gael os ydych chi’n defnyddio tanwyddau amgen.

Gwiriwch a allwch gofrestru ar gyfer y Gofrestr Gwasanaethau â Blaenoriaeth

Gallwch gael help ychwanegol gan eich cyflenwr nwy a thrydan drwy gofrestru ar gyfer y Gofrestr Gwasanaethau â Blaenoriaeth. Gallwch chi gofrestru os ydych chi:

• yn gymwys ar gyfer Pensiwn y Wladwriaeth

• yn anabl neu â chyflwr iechyd hirdymor

• yn cael eich ystyried yn ‘agored i niwed’ gan eich rhwydwaith ynni

Gallech gael eich ystyried yn agored i niwed os ydych yn anabl neu os oes gennych gyflwr iechyd hirdymor. Efallai y bydd eich rhwydwaith ynni hefyd yn eich ystyried yn agored i niwed:

• os nad ydych chi’n gallu siarad neu ddarllen Saesneg yn dda

• os oes gennych blant dan 5 oed neu os ydych yn feichiog

• os nad oes gennych synnwyr arogli neu os byddech yn ei chael yn anodd arogli nwy

Gwiriwch os ydych yn gymwys i gofrestru ar gyfer y Gofrestr Gwasanaethau â Blaenoriaeth.

Os ydych chi ar y Gofrestr Gwasanaethau â Blaenoriaeth, gall eich cyflenwr ynni wneud y canlynol:

• gwneud eich galwad yn flaenoriaeth pan fyddwch yn cysylltu â nhw

• rhoi cyfrinair i'w peirianwyr os ydynt yn ymweld â chi neu'n cysylltu â chi - fel eich bod yn gwybod eu bod yn ddilys

• symud eich mesurydd talu ymlaen llaw os ydych chi'n cael trafferth ei gyrraedd 

Cofrestru ar y Gofrestr Gwasanaethau â Blaenoriaeth? 

Bydd angen i chi lenwi’r ffurflen ar wefan eich gweithredwr trydan – dyma pwy sy’n berchen ar y ceblau trydan yn eich ardal ac yn eu gweithredu. Mae eich gweithredwr trydan yn wahanol i’ch cyflenwr trydan, sy’n anfon eich biliau.

Gallwch wirio pwy yw eich gweithredwr rhwydwaith trydan ar wefan Power Cut 105. Bydd angen i chi wybod cod post eich eiddo.

Os ydych yn talu eich landlord am ynni

Os yw eich landlord yn cael gostyngiad ar ynni o un o gynlluniau'r llywodraeth, rhaid iddo drosglwyddo cyfran deg o'r disgownt i chi.

Gallwch wirio sut y dylai eich landlord drosglwyddo gostyngiadau ynni a sut i'w herio os nad yw’n gwneud.

Os yw eich cartref ar rwydwaith gwresogi

Rhaid i gyflenwyr rhwydwaith gwresogi drosglwyddo cyfran deg o unrhyw ddisgownt a gânt o Gynllun Rhyddhad Biliau Ynni y llywodraeth i chi.

Gallwch wirio sut mae cael gostyngiad ar eich ynni os ydych chi’n rhan o rwydwaith gwresogi.

Grantiau i helpu i dalu dyled ynni

Os ydych chi ar ei hôl hi o ran talu eich biliau ynni, efallai y gallwch gael grant i’ch helpu i'w talu. Gallai hyn fod gan eich cwmni ynni neu gan ymddiriedolaeth elusennol.

Gwiriwch i weld pa grantiau y gallwch wneud cais amdanynt. 

Grantiau ar gyfer gwelliannau i gartrefi sy’n arbed ynni

Efallai y byddwch yn gallu cael help gyda chost pethau fel inswleiddio, boeler newydd neu welliannau i’ch system wresogi.

Gwiriwch i weld a allwch chi gael help i wneud gwelliannau arbed ynni yn eich cartref. 

Grantiau ynni lleol

Efallai gallwch hefyd ddod o hyd i grantiau neu gynlluniau sy'n cael eu rhedeg gan eich cyngor lleol. Gallwch geisio chwilio ar wefan eich cyngor lleol am grantiau ynni. Dewch o hyd i wefan eich cyngor lleol ar GOV.UK. Gwiriwch a allwch chi gael Gostyngiad Cartrefi Cynnes

Os ydych chi’n cael budd-daliadau, efallai y gallwch gael £150 oddi ar eich bil trydan neu £150 wedi’i ychwanegu at eich mesurydd talu ymlaen llaw. Does dim rhaid i chi wneud cais am y cynllun - mae'r taliadau'n awtomatig.

Dylech gael y Gostyngiad Cartrefi Cynnes os cawsoch chi neu eich partner elfen Credyd Gwarant y Credyd Pensiwn ar 21 Awst 2022.

Efallai y gallwch hefyd gael y Gostyngiad Cartrefi Cynnes os ydych yn cael budd-dal gwahanol a bod y llywodraeth yn penderfynu bod gennych 'gostau ynni uchel'. Mae hyn yn seiliedig ar y math o eiddo yr ydych yn byw ynddo, nid faint yr ydych yn ei wario. Byddant yn cyfrifo hyn yn awtomatig - does dim angen i chi gysylltu â nhw.

Os oes gennych gostau ynni uchel, byddwch yn cael y Gostyngiad Cartrefi Cynnes os cawsoch chi neu eich partner unrhyw un o’r budd-daliadau canlynol ar 21 Awst 2022:

• Credyd Cynhwysol

• Credyd Cynilo Credyd Pensiwn

• Budd-dal Tai

• Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm

• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm

• Credydau Treth Plant a Chredydau Treth Gwaith

• Cymhorthdal Incwm

Gallwch wirio a yw eich cyflenwr yn rhan o’r Cynllun Gostyngiad Cartrefi Cynnes a gweld a ydych chi’n gymwys ar GOV.UK.

Os oeddech chi’n gymwys i gael taliad ar gyfer gaeaf 2022 i 2023, bydd eich cyflenwr wedi anfon llythyr atoch erbyn canol mis Ionawr 2023. 

Byddwn yn ychwanegu rhagor o fanylion pan fydd y cynllun yn agor ar gyfer gaeaf 2023 i 2024.

Os ydych chi’n gymwys i dderbyn Pensiwn y Wladwriaeth

Fel arfer, gallwch gael Taliad Tanwydd Gaeaf. Taliad untro blynyddol yw hwn i'ch helpu i dalu am wres yn ystod y gaeaf.

Gallwch wirio oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar GOV.UK.

Byddwch yn cael rhwng £250 a £600, ac mae hyn yn awtomatig yn cynnwys Taliad Costau Byw Pensiynwr ychwanegol.

Dylech ddechrau cael y Taliad Tanwydd Gaeaf yn awtomatig ar ôl i chi gyrraedd oed Pensiwn y Wladwriaeth, ond weithiau efallai y bydd angen i chi wneud cais. Gallwch wirio sut mae gwneud cais am y Taliad Tanwydd Gaeaf ar GOV.UK. Gwiriwch faint o Daliad Costau Byw i Bensiynwyr gewch chi

Byddwch yn cael £300 os ydych yn byw naill ai:

• ar eich pen eich hun

• gyda phobl nad ydynt yn gymwys i gael Taliad Tanwydd Gaeaf

Os ydych chi'n byw gyda rhywun arall sy'n gymwys i gael y Taliad Tanwydd Gaeaf, bydd y swm a gewch yn dibynnu ar a yw'r naill neu'r llall ohonoch yn cael unrhyw un o'r canlynol:

• Credyd Pensiwn

• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn seiliedig ar incwm

• Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm

Os ydych chi neu'r sawl yr ydych yn byw gydag ef yn cael un o'r budd-daliadau hyn, bydd y ddau ohonoch yn cael £300 - ar yr amod nad ydych yn bartneriaid. Os ydych chi'n bartneriaid, dim ond un taliad o £300 gewch chi.

Os na fydd y naill na'r llall ohonoch yn cael un o'r budd-daliadau hyn, bydd y ddau ohonoch yn cael £150.

Os ydych yn byw mewn gofal preswyl ac yn gymwys i gael y Taliad Tanwydd Gaeaf, byddwch yn cael £150, oni bai eich bod yn cael unrhyw un o'r budd-daliadau hyn. Os ydych chi'n cael unrhyw un o'r budd-daliadau, ni fyddwch yn cael taliad costau byw i bensiynwyr.

Gwiriwch a allwch chi gael Taliad Tywydd Oer

Os ydych chi'n cael rhai budd-daliadau penodol, mae'n bosib y cewch chi Daliad Tywydd Oer pan fydd hi'n oer iawn. Taliad untro yw hwn i helpu i dalu am gostau gwresogi ychwanegol.

Byddwch yn cael Taliadau Tywydd Oer rhwng 1 Tachwedd a 31 Mawrth. Byddwch chi’n cael taliad bob tro y bydd y tymheredd cyfartalog yn eich ardal yn cael ei gofnodi yn is na sero gradd Celsius am 7 diwrnod yn olynol.

Dim ond os ydych eisoes yn cael y canlynol y byddwch yn gymwys i gael Taliad Tywydd Oer:

• Credyd Pensiwn

• Cymhorthdal Incwm

• Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm

• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm

• Credyd Cynhwysol

• Cymorth tuag at log ar forgais

Os ydych chi'n gymwys, byddwch yn cael eich talu'n awtomatig. Gwiriwch a allwch chi gael Taliad Tywydd Oer ar GOV.UK.

Os ydych chi’n defnyddio crynodydd ocsigen

Os ydych chi’n defnyddio crynodydd ocsigen oherwydd anabledd neu gyflwr iechyd, gallwch gael arian yn ôl am y trydan mae’n ei ddefnyddio. Gelwir hyn yn 'ad-daliad'.

Dylech gael yr ad-daliad bob 3 mis. Dylai’r sawl sy’n gosod eich crynodydd ddweud wrthych sut i gael yr ad-daliad.

Gallwch gysylltu â Baywater Healthcare os nad yw eich ad-daliad wedi drefnu.

Os ydych chi’n cael trafferth gyda chostau gorddrafft

Os ydych chi'n cael trafferth gydag arian, mae pethau y gallwch eu gwneud i arbed arian ar eich costau byw rheolaidd. Gwiriwch i weld beth i'w wneud os oes angen help arnoch gyda chostau byw.

Os ydych chi’n ei chael hi’n anodd talu eich biliau, gallwch gael help. Rhagor o wybodaeth am gael help gyda'ch biliau.

Gallwch hefyd gael help gyda dyledion.

Os ydych chi'n cael trafferth talu am fwyd, holwch sut i gael help gan fanc bwyd.

Os ydych chi'n ei chael hi’n anodd

Mae eich iechyd meddwl yr un mor bwysig â'ch iechyd corfforol. Dylech siarad â'ch meddyg teulu os yw eich problemau ariannol yn effeithio ar eich iechyd meddwl.

Gallwch ddod o hyd i ffyrdd eraill o gael help gyda'ch iechyd meddwl ar wefan Mind. 

Os oes angen i chi siarad â rhywun ar hyn o bryd gallwch ffonio'r Samariaid am ddim.

Samariaid

Llinell gymorth: 116 123 (dydd Llun i ddydd Sul ar unrhyw adeg)

Llinell Gymraeg: 0808 164 0123 (dydd Llun i ddydd Sul 7pm tan 11pm)

Shout

Gallwch hefyd anfon neges destun i 'SHOUT' i 85258 i ddechrau sgwrs gyda gwirfoddolwr Shout hyfforddedig. Mae’r negeseuon testun am ddim, yn ddienw ac yn gyfrinachol o unrhyw le yn y DU.

Os ydych chi'n meddwl ei fod yn argyfwng

Os ydych chi'n meddwl bod eich bywyd chi neu rywun arall mewn perygl, dylech ffonio 999 neu fynd i’r Adran Damweiniau ac Achosion Brys os gallwch chi.

Gallwch hefyd ddod o hyd i restr o wasanaethau iechyd meddwl brys ar wefan Mind.

Cymorth pellach

Cysylltwch â llinell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth os oes angen mwy o help arnoch - gall cynghorydd hyfforddedig roi cyngor i chi dros y ffôn neu drwy e-bost.